سیدعبدالحسیب علوی عاملی اصفهانیسیدعبدالحسیب علوی عاملی اصفهانی، از علمای قرن یازدهم و دوازدهم هجری در اصفهان بوده است. ۱ - معرفی اجمالیسیّدمحمّد عبدالحسیب بن میرکمال‌الدّین احمد بن زین‌العابدین علوی حسینی عاملی، عالم فاضل محقّق کثیر التالیف؛ از علمای قرن یازدهم و دوازدهم هجری در اصفهان بوده است. مادرش دختر میرداماد است. ۲ - ولادت و تحصیلدر اصفهان متولّد شده و در این شهر به تحصیل پرداخته و مدتی امام جماعت مسجد شاه (مسجد امام فعلی) بوده است. در فقه، اصول، حدیث، تفسیر، ادبیات و حکمت مهارت داشته و عالمی عابد و زاهد و مقدس بوده است. ۳ - وفاتوی در سال ۱۱۲۱ق وفات یافته و در تخت فولاد (تکیه آقا سیّد رضی شیرازی) مدفون گردید. آثار قبر اکنون ظاهر نیست. سجع مهر او: «ان اللّه کان علی کلّ شیئیٍ حسیبا» است. [۱]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۹۴.
[۲]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۲۴۵.
[۳]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، یادنامه سیّد بحرالعلوم میردامادی، ص ۲۹-۳۰.
[۴]
صدر، سیدحسن، تکمله امل الآمل، ص۲۵۳.
[۵]
معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم آلاثار، ج۴، ص۱۱۹۶.
۴ - آثار و تالیفاتکتب زیر از تالیفات اوست: ۱. «رساله در ارث»؛ که در ۲۸ رجب ۱۰۶۰ق تالیف شده و نسخه‌ای از آن ضمن مجموعه شماره ۶۶۷۶۰ در کتابخانه مرکزی دانشگاه طهران موجود است. [۶]
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ج۱۶، ص۴۴.
۲. «ترجمه الصّلاه»؛ به فارسی در ۹ معرفت که در سال ۱۰۸۵ق کتابت شده و در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی در قم موجود است. [۷]
حسینی، سیداحمد، فهرست خطی احیاء، ج۵، ص۱۷۳.
۳. «تقدیس الانبیاء و تمجید الاولیاء»؛ درباره عصمت پیامبران و ائمه (علیهم‌السّلام) که نسخه آن به شماره ۳۵۳ در کتابخانه مرکزی دانشگاه طهران موجود است. [۸]
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ج۳، ص۵۶۹.
۴. «الجواهر المنثوره فی الادعیه الماثوره»؛ به عربی که نسخه‌ای از آن در کتابخانه جامع گوهرشاد مشهد [۹]
فاضل، محمود، فهرست گوهرشاد، ص۲۵۵.
و نسخه‌ای دیگر به شماره ۱۱۸۹۴ در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس [۱۰]
معانی، احمد گلچین، فهرست آستان قدس رضوی، ص۱۷۸.
و نسخه‌ای هم در کتابخانه آیت‌اللّه سیّدمحمّدعلی روضاتی در اصفهان موجود است. [۱۱]
فهرست کتب خطی اصفهان، ج۱، ص۲۵۴.
۵. «حواشی بر الهیات شفا»؛ ۶. «سدره المنتهی و العطیه العظمی»؛ در اصول دین، به فارسی که به روش عرفانی در سال ۱۰۶۲ق برای عبداللّه قطبشاه نوشته است. نسخه‌ای از آن به شماره ۶۶۷ در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. [۱۲]
معانی، احمد گلچین، فهرست آستان قدس رضوی، ص۳۰۳.
یک میکروفیلم از آن نیز در کتابخانه مرکزی دانشگاه طهران وجود دارد [۱۳]
مرکز اسناد دانشگاه تهران، فهرست میکروفیلم‌های دانشگاه، ص۱۱۷.
در کتابخانه فاضل خوانساری در خوانسار نیز نسخه‌ای موجود است و نسخه عکسی آن در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی در قم وجود دارد. [۱۴]
حسینی اشکوری، سیدجعفر و سیدصادق، فهرست عکسی احیاء، ج۱، ص۳۳۴.
این کتاب به چاپ رسیده است.۷. «شرح دعای سیفی»؛ که نسخه‌ای از آن نزد سیّدجمال‌الدّین میردامادی موجود است. [۱۵]
علوی عاملی، احمد بن زین‌العابدین، لطایف غیبیّه: مقدمه.
۸. «شرح دعای صباح»؛ ۹. «صراط الزاهدین»؛ ۱۰. «عرش الایمان فی شرح تقویم الایمان»؛ که به شماره ۶۲۲۸۴ در کتابخانه مجلس شورای ملّی در طهران موجود است. [۱۶]
حائری، عبدالحسین، فهرست مجلس، ج۱۶، ص۲۹۱.
۱۱. «عرش سماء التّوفیق»؛ تفسیری است به فارسی که تالیف آن در سه‌شنبه ۱۵ رجب ۱۰۶۹ق آغاز شده است. نسخه‌ای از جلد اوّل آن (از آغاز تا آخر سوره بقره) در کتابخانه مدرسه بروجردی کرمانشاه و نسخه عکسی آن در مرکز احیاء میراث اسلامی موجود است. [۱۷]
حسینی اشکوری، سیدجعفر و سیدصادق، فهرست عکسی احیاء، ج۵، ص۲۲۳-۲۲۴.
نسخه‌ای نیز نزد آیت‌اللّه روضاتی در اصفهان و نسخه‌ای دیگر در موزه بریتانیا وجود دارد. [۱۸]
استوری، چارلز آمبروز، ادبیّات فارسی بر مبنای استوری، ج۱، ص۱۸۶.
۱۲. «غوامض الصلاه»؛ به فارسی، در فقه که در سال ۱۰۶۱ق تالیف شده و نسخه آن به شماره ۸۶۹۷ در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. [۱۹]
معانی، احمد گلچین، فهرست آستان قدس رضوی، ص۴۲۱.
۱۳. «الفرائض»؛ که نسخه‌ای از آن در کتابخانه جامع گوهرشاد موجود است. [۲۰]
فاضل، محمود، فهرست گوهرشاد، ص۳۵۸.
۱۴. «الفطره الملکوتیه فی شرح الاثنی عشریه»؛ متن از شیخ بهائی است و شامل طهارت و صلات می‌باشد. سیّدعبدالحسیب آن را در سال ۱۰۵۸ق تالیف کرده است، نسخه ی از آن به شماره ۵۱۷ در کتابخانه مرکزی دانشگاه طهران و میکروفیلم آن نیز در همان دانشگاه موجود است. [۲۱]
مرکز اسناد دانشگاه تهران، فهرست میکروفیلم‌های دانشگاه، ج۲، ص۱۳۸.
نسخه‌ای دیگر نیز به شماره ۲۷۹۲ در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس وجود دارد. [۲۲]
معانی، احمد گلچین، فهرست آستان قدس رضوی، ص۷۳۵.
۱۵. «قواعد السّلاطین»؛ که در جمعه ۲۸ ربیع‌الثانی ۱۰۸۱ق به نام شاه سلیمان تالیف شده و نسخه اصل آن در کتابخانه مجلس شورای ملّی و میکروفیلم آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه طهران موجود است. [۲۳]
مرکز اسناد دانشگاه تهران، فهرست میکروفیلم‌های دانشگاه، ج۲، ص۱۴۵.
۱۶. «الکبائر»؛ به فارسی که نسخه‌ای از آن در کتابخانه آیت‌اللّه مرعشی در قم موجود است. [۲۴]
حسینی اشکوری، سید احمد، فهرست مرعشی، ج۲۵، ص۳.
۱۷. «مسلک النجاه»؛ ۱۸. «مناهج الشارعین»؛ در اعتقادات و اخلاق، به فارسی که در سال ۱۰۶۸ق تالیف شده که نسخه‌ای از آن به شماره ۵۱۷ در کتابخانه مرکزی دانشگاه طهران [۲۵]
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ج۵، ص۱۵۷۲.
و نسخه‌ای در کتابخانه آیت‌اللّه گلپایگانی [۲۶]
منزوی، احمد، فهرستواره کتابهای فارسی، ج۶، ص۶۳۴.
و نسخه‌ای دیگر به شماره ۲۲۴ در کتابخانه آقامیرزامحمّد کاظمینی در یزد [۲۷]
کاظمینی، محمد، دانشنامه مشاهیر یزد، ج۱، ص۱۹۳.
و بالاخره نسخه‌ای به شماره ۳۱۴ در کتابخانه مسجد اعظم قم موجود است. [۲۸]
استادی، رضا، فهرست کتابخانه مسجد اعظم، ص۳۸۹.
۱۹. «مخزن الدّعوات» به فارسی، که نسخه‌ای از آن به شماره ۶۰۲۹ در کتابخانه آیت‌اللّه مرعشی در قم موجود است. [۲۹]
حسینی اشکوری، سید احمد، فهرست مرعشی، ج۱۹، ص۳۳.
۵ - پانویس
۶ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۱۳۶. رده‌های این صفحه : سادات اصفهان قرن 11 (قمری) | سادات اصفهان قرن 12 (قمری) | علمای اصفهان سده یازدهم (قمری) | علمای اصفهان قرن 12 (قمری) | علمای ایران قرن 11 (قمری) | علمای ایران قرن 12 (قمری) | مدفونان در تخت فولاد | نویسندگان اصفهان سده دوازدهم (قمری) | نویسندگان اصفهان سده یازدهم (قمری) | نویسندگان ایران سده یازدهم (قمری) | نویسندگان ایرانی سده دوازدهم (قمری)
|